Literatuur en Dekolonisatie

Sibo Rugwiza Kanobana en Lindah Leah Nyirenda gaan in gesprek over wat het ‘zwarte perspectief’ inhoudt, en hoe die ervaring zich verhoudt ten aanzien van culturele producties, zoals literatuur.

Voor filosoof en cultuurcriticus Fred Moten is zwartheid gelinkt aan de fugitive, viz. een aanhoudende weigering van standaarden opgelegd door anderen, of “a desire for and a spirit of escape and transgression of the proper and the proposed.” (Moten 2018), “blackness is always a disruptive surprise moving in the rich nonfullness of every term it modifies” (Moten 2003: 255). Hij ziet ‘zwartheid’ in het koesteren van het vreemde, the weird, en maakt een sterke link naar de culturele tradities van mensen die ‘zwart’ worden genoemd en bijgevolg hun menselijkheid moeten opeisen. Ook Teju Cole ziet ‘zwartheid’ als de uitdaging van duidelijke categorieën en absolute identiteiten. Hij omschrijft zwartheid als volgt: “black is multifarious and generative. It is capacious and dissenting. Those who have to learn black also expand what black can be. My pain is black pain, my joy is black joy, my individuality is black, I arc blackly in the rainbow with all the rest of those pitch black cats. Next person comes along to learn black will have to learn me too.” (Teju Cole 2019: 49).

In 2020 werd door de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren de nieuwe “canon” voorgesteld: een lijst van “50 essentiële werken” uit de Nederlandstalige literatuur. Op die lijst kwam veel kritiek. Niet alleen zijn vrouwelijke auteurs in de lijst op één hand te tellen, de nieuwe canon bevat ook geen enkele auteur van kleur. De canon speelt in de kaarten van een wit, mannelijk en eurocentrisch systeem en slaagt er niet in te appelleren aan de diverse en complexe samenleving van vandaag.

Historisch letterkundige Sarah J. Adams gaat tijdens deze gespreksavond in discussie met collega Yves T'Sjoen en Nederlands auteur Karin Amatmoekrim over de (on)zin van een canon, uitsluitingsmechanismen in onze kenniscreatie en manieren om de canon in Vlaanderen te dekoloniseren. Amatmoekrim zal ook vertellen over het leven en het literaire werk van Surinaams onafhankelijkheidsstrijder Anton de Kom (1898-1945), die vorig jaar als eerste zwarte auteur terechtkwam in de canon van Nederland.

Netwerk Dekolonisering FLW (NDekoFLW) is een werk- en actiegroep die is gevloeid uit een initiatiefnemer van de open brief “Dekoloniseer UGent” en een gelijksoortige werkgroep van studenten kunstwetenschappen. Het richt zich (voorlopig) op het dekoloniseren van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte aan de UGent, zonder het als een eiland te beschouwen. Aan de hand van concrete acties en langdurige projecten tracht de groep koloniale bakens aan/in/rondom de universiteit te ontmantelen. Ndeko betekent ook "sibling" in het Lingala. Een krachtige naam voor een krachtige missie.

Door omstandigheden vond deze gespreksavond ONLINE plaats en niet in het GUM. Kon je er niet bij zijn? Bekijk dan de opname die we maakten, met toestemming van alle betrokkenen.

On November 17th, Lieselot De Taeye will interview Gia Abrassart on the importance of multilingualism in the decolonizing process. Taking the Warrior Poets Collective, the Café Congo project, and the essay collection Being Imposed Upon as a starting point, they will explore how Afro-European art evades the divisions created by Western knowledge culture.

voertaal: Engels

Door omstandigheden vond deze gespreksavond ONLINE plaats en niet in onze faculteitsbibliotheek. Kon je er niet bij zijn? Bekijk dan de opname die we maakten, met toestemming van alle betrokkenen.